در شرایط پیچیده بازار امروز، آگاهی از تفاوت خاویار اصل و تقلبی بسیار مهم است. متأسفانه عرضه‌کنندگان خاویار تقلبی بعضاً از عدم آگاهی کافی برخی خریداران سوء استفاده می‌کنند تا اطلاعاتی نادرست به آن‌ها ارائه دهند و فروش محصولات غیراصل را توجیه کنند. در نتیجه برای پیشگیری از چنین وضعیتی بهتر است اطلاعات کافی را درباره ویژگی‌ها و نحوه خرید خاویار اصل به دست آوریم. شاید بهتر باشد ویژگی‌های مختلف از جمله قیمت خاویار اصل و تقلبی را مقایسه کنیم تا به جمع‌بندی مشخصی درباره تشخیص دادن و انتخاب کردن محصولات اصل برسیم. ما در این مطلب خانی خاویار سعی کرده‌ایم این کار را برایتان انجام دهیم. پس برای اطلاعات بیشتر در این خصوص با ما همراه باشید تا:

• نگاهی اجمالی به تفاوت خاویار اصل و تقلبی بیندازیم.
• با بررسی کردن ویژگی‌های خاویار اصل و تقلبی، تشخیص دادن این محصولات را برایتان آسان کنیم.
• راهنمایی کاربردی را جهت خرید خاویار اصل ارائه دهیم و
• به مهم‌ترین وجوه تمایز خاویار تقلبی در بازار بپردازیم.

خاویار چیست؟

قبل از پرداختن به اینکه خاویار اصل را چگونه تشخیص دهیم باید اول ببینیم خاویار اصل چیست؟ خاویار به تخمک جنس ماده تاسماهیان (asipenser)  که به ماهیان خاویاری معروفند میگویند بنابراین تخم دیگر ماهیان از جمله قزل الا و سالمون خاویار محسوب نمیشود.

تشخیص تفاوت خاویار اصل از تقلبی

متأسفانه چند سالی است که خاویار تقلبی وارد بازارهای جهانی شده که به خاویار روسیه یا آذربایجان معروف است. این محصولات غیراصل زمینه را برای برخی افراد سودجو فراهم می‌کنند تا از قیمت کم آن برای فریب دادن مردم استفاده کنند. خاویار تقلبی نه تنها هیچ یک از فواید خاویار اصلی را ندارد، بلکه معمولاً به‌دلیل وجود پارافین در مواد سازنده‌اش، برای سلامتی مضر است. در ادامه به مهم‌ترین تفاوت خاویار اصل و تقلبی اشاره می‌کنیم.

• در هنگام خرید خاویار اصل از مجموعه‌های معتبر، معمولاً توصیه می‌شود که محصول را در دمای بین 3- تا 3+ درجه سانتیگراد نگهداری کنید. این محصول در دمای اتاق کیفیتش را از دست داده و آبکی یا به‌اصطلاح سوپی می‌شود. اگر هنگام خرید ملاحظه کردید که قوطی خاویار در بیرون یا در قفسه مغازه به فروش می‌رسد، مطمئن باشید که آن خاویار تقلبی است.
• چنانچه قیمت خاویار تقلبی را با قیمت‌های محصولات مجموعه‌ای نظیر خانی خاویار مقایسه کنید به تفاوت فاحش قیمت آن‌ها پی می‌برید؛ در نتیجه اختلاف قیمت را شاید بتوانیم از مهم‌ترین وجوه تفاوت خاویار اصل و تقلبی بدانیم.
• شکل دانه‌های خاویار اصل در قوطی به‌صورت دایره کامل و یکسان هست اما خاویارهای تقلبی غالباً غیرهمسان و در اندازه‌های متفاوتی هستند.
• بسته به نوع خاویار، رنگ محصول اصل معمولاً سیاه کامل نیست و روشن‌تر است اما رنگ خاویار تقلبی، سیاه کامل و براق است و چنین ظاهری ناشی از وجود پارافین در آن است. البته در صورتی‌که اشپل ماهیان غیرخاویاری را به‌عنوان خاویار اصل بفروشند، رنگی متفاوت خواهد داشت.
• خاویار اصل طعمی نمکین و گردویی – کره‌ای دارد که با طعم خاویار تقلبی کاملاً متفاوت است.
• خاویار اصل در آب جوش سفت میشود در حالی که خاویار مصنوعی در آب جوش حل میشود.

یکی از جنبه‌های تفاوت خاویار اصل و تقلبی، تغییر حالتشان بر اثر حرارت است. دانه‌های خاویار اصل با این‌که در دمای اتاق حالت سفتی‌اش را از دست می‌دهد ولی در آب جوش کاملاً سفت می‌شوند، اما خاویار تقلبی معمولاً در آب حل می‌شود.

تفاوت خاویار با کیفیت و کم کیفیت

برای پرداختن به تفاوت‌های محصولات اصل و تقلبی، در وهله نخست باید بتوانیم ویژگی‌های خاویار باکیفیت را شناسایی کنیم. چنانچه بخواهیم از کیفیت خاویار بگوییم، غیر از طعم یا مزه، باید رنگ، قوام دانه و اندازه را پیش بکشیم. این ویژگی‌ها الفبای کیفیت خاویار هستند. باکیفیت شدن خاویار به مزه‌ای دل‌پذیر، اندازه دانه شاهانه، رنگی زیبا و روشن و قوام مناسب دانه است. این مهم با دقت بسیار زیاد برای پرورش، تغذیه کردن با خوراک ویژه، توجه به سلامت و تراکم نگهداری ماهی، پالایش‌های دائمی و نیز روش‌ها و اصول فرآوری منحصر به فرد آن محقق می‌شود. ما در خانی خاویار این اصول را بارها تمرین کرده‌ایم تا به کیفیتی باب میلتان برسیم و به انتخاب شدن به دستان شما ببالیم.

روش تشخیص خاویار اصل از تقلبی

یکی از معیارهای مهم تشخیص دادن خاویار تقلبی و اصل، شناخت طعم انواع این محصولات است. این اطلاعات به‌ویژه برای افرادی مفید است که تجربه زیادی در زمینه خرید خاویار ندارند.

طعم خاویار اصل

وقتی محصولی صدها سال پیشینه را به یدک می‌کشد، یعنی اصالت دارد. خاویار اصل، محصولی است که بیشترین همخوانی را از نظر بافت، شکل و طعم با پیشینیانش داشته باشد. قدمت این محصول در فلات ایران، علاقه رومی‌ها به ماهیان خاویاری و بقایای باستان‌شناسی در ولز همگی گواه بر جایگاه و طعم و مزه خاص خاویار هستند. اما شاید در گذشته به‌علت سیستم‌های بعضاً ناکارآمد فرآوری یا حمل این محصول، طعم خاویار اصل نمی‌توانست بر کام مصرف‌کنندگان نهایی بنشیند. مثلاً این محصول به دست بازرگانان بیزانسی در مسافت‌های طولانی فاسد می‌شد یا نمک زیاد برای جلوگیری از فساد، به طعم خاویار آسیب می‌زد. بنابراین، منظور از طعم و مزه خاویار اصل حفظ شدن حداکثری طعم خاویار در فرآیندهای عمل‌آوری و حمل و نقل آن است.

طعم و مزه خاویار اصل با توجه به انواع آن چگونه است؟

انواع مختلف خاویار رنگ‌ها و طعم‌های متفاوتی دارند. در ادامه به طعم مهم‌ترین انواع خاویار اصل می‌پردازیم.

• بلوگا: اگر انتخابتان خاویار بلوگا باشد، باید منتظر دانه‌های درشت خاویاری باشید که رنگش از سیاه کامل تا خاکستری روشن است. این محصول از فیل‌ماهی دریای خزر به دست می‌آید و فرآیند تولیدش در خانی خاویار، سال‌ها طول می‌کشد. با بلوگا طعم و مزه خاویار اصل را تجربه می‌کنید؛ طعمی کره‌ای و آجیلی که بیشتر به گردو و فندق می‌زند. این طعم را بسیار لطیف می‌یابید و چنین طعم ماندگاری از خاویار تقلبی قابل درک نیست.
• بری: این محصول از ماهیان خاویاری سیبری به دست می‌آید. رنگ این نوع خاویار قهوه‌ای تا سیاه و بافتش بسیار ظریف است. با گذاشتن آن بر روی زبان، ابتدا کمی مزه نمکین و در ادامه، نت‌های معدنی ظریفی را حس می‌کنید. این تأثیر نخست به‌سرعت با نت‌های غالب چوبی و میوه‌ای و غذاهای دریایی جایگزین می‌شود.
• سوروگا: دانه‌های این محصول عمدتاً مشکی و خاکستری هستند و آن‌ها را از ماهیان خاویاری اوزون برون خزر تولید می‌کنند. این خاویار نسبتاً سفت است و در کامتان نوت‌هایی کره‌ای را با انواع معدنی پیچیده و نان تُست ایجاد می‌کند. در هنگام چشیدن این محصول مزه خامه‌ای نیز حس خواهید کرد.
• اوسترا: با انتخاب کردن این محصول نیز به استقبال طعم‌ها می‌روید. ماهی چالباش پرورنده خاویار اوسترا است که انواع ایرانی، روسی، اروپایی، آمور و سیبری دارد. این خاویار اصل طعمی آجیلی و کمی شیرین را با رگه‌هایی از دریا و گردوی تازه دارد. آن را می‌توانید از رنگ قهوه‌ای تیره تا یشم و از کهربایی تیره تا طلایی پیدا کنید.
• استرلیاد: در طعم خاویار استرلیاد نوت‌های روغن یا چربی و نوعی مزه متعادل را تجربه خواهید کرد.

روش‌های تشخیص خاویار تقلبی چیست؟

از رایج‌ترین محصولاتی که بعضاً به جای خاویار اصل عرضه می‌کنند، اشپل ماهیان غیرخاویاری است. اشپل ماهی را برخی برای متقاعد کردن مشتریان در خصوص پایین بودن قیمت خاویاری خاص، به اشتباه به‌عنوان خاویار اصل می‌فروشند. لذا لازم است کمی درباره این محصول توضیح دهیم.

 مضرات خاویار تقلبی

خاویار تقلبی، خاویاری است که با استفاده از مواد و عناصر ارزان‌تر یا تقلیدی تولید می‌شود و به منظور تقلید از خاویار اصلی که از ماهیان مخصوصی به‌دست می‌آید. مضرات خاویار تقلبی عمدتاً به دو دسته تقسیم می‌شوند: مضرات بهداشتی و مضرات اقتصادی.

مضرات بهداشتی:

1. حساسیت‌ها و واکنش‌های آلرژیک: خاویار تقلبی ممکن است شامل مواد اضافی باشد که می‌تواند حساسیت‌ها و واکنش‌های آلرژیک را در افرادی که به مواد خاویار حساسیت دارند، ایجاد کند.
2. عفونت‌های باکتریایی: خاویار تقلبی که به شکل ناصحیح و غیر بهداشتی تولید شده باشد، ممکن است باکتری‌ها و ویروس‌ها را به خود جذب کند و عفونت‌های باکتریایی را به بار بیاورد.

مضرات اقتصادی:

1. کیفیت پایین: خاویار تقلبی معمولاً کیفیت پایین‌تری نسبت به خاویار اصلی دارد. طعم، عطر و قوام آن کمتر از خاویار اصلی است و احتمالاً از مواد ارزان‌تر یا تقلیدی تولید شده است.
2. قلّه غیرقانونی: تولید و عرضه خاویار تقلبی معمولاً قلّه غیرقانونی است و ممکن است مشکلات قانونی برای تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان آن به همراه داشته باشد.

به طور کلی، مصرف خاویار تقلبی می‌تواند به سلامتی افراد آسیب برساند و همچنین باعث تضعیف بازار و اقتصاد خاویار اصلی شود. بنابراین، توصیه می‌شود که همیشه خاویار خریداری شده را از منابع قابل اعتماد و معتبر تهیه کنید و از اطمینان حاصل کنید که خاویار اصلی و با کیفیت است.

اشپل ماهی چیست؟

اشپل ماهی نام دیگر تخم ماهی است. از نظر فنی، همه تخم‌های ماهی «اشپل ماهی» هستند، اما هر اشپل ماهی، خاویار نیست. به عبارت دیگر، اشپل ماهی معمولاً به تخم‌های کاملاً رسیده و بارور نشده یک ماهی اطلاق می‌شود. آن‌ها را یا از شکم ماهی خارج می‌کنند یا به‌صورت توده تخم خارج و از بدن ماهی به دست می‌آورند. جالب است بدانید که کلمه «اشپل» را درباره تخم سایر حیوانات دریایی نیز به کار می‌برند؛ مثل گوش‌ماهی، خرچنگ دریایی و میگو. اما اشپل ماهی اشاره به تخم هر نوع ماهی دارد؛ مثل قزل‌آلا، ماهی کاد، یا ماهی سفید. در نتیجه، توجه کردن به تفاوت خاویار اصل و تقلبی از این منظر مهم است.

آیا اشپل ماهی همان خاویار است؟

با تعریف بالا پاسخ این سؤال منفی است. اصطلاح «خاویار» را صرفاً به اشپل یا تخم خانواده ماهیان خاویاری (Acipenseridae) به کار می‌برند. بنابراین، اشپل ماهی‌هایی نظیر قزل‌آلا، سفید، کاد و نظایر آن‌ها صرفاً تخم ماهی هستند و فروختنشان به قیمت خاویار اصل صحیح نیست. لذا آن اصالت و طعمی را که از خاویار در سبک زندگی لوکس انتظار دارید، قطعاً در سایر اشپل ماهی‌ها نمی‌یابید. در واقع، تخم‌های بارور نشده ماهیان خاویاری تا زمان عمل‌آوری‌شان با نمک کم و … همچنان به‌عنوان اشپل ماهی در نظر گرفته می‌شوند.

تفاوت قیمت و کیفیت خاویار اصل و تقلبی

تفاوت خاویار اصل و تقلبی از نظر قیمت و کیفیت به حدی است که با پی بردن به آن‌ها می‌توانید بین آن‌ها به راحتی تمایز قائل شوید. به‌طور کلی چنین تمایزی را از منظر خرید خاویار می‌توانیم در موارد زیر خلاصه کنیم.

• نوع ماهی تولیدکننده خاویار: محصولاتی نظیر خاویار تقلبی یا اشپل ماهیان غیرخاویاری با قیمتی نازل‌تر از خاویار اصل در بازار عرضه می‌شوند. خاویار در واقع در مرحله برداشت نوعی اشپل ماهی است که از ماهیان خاصی به دست می‌آید. معروف‌ترین ماهیان خاویاری جهان عبارتند از: فیل‌ماهی (بلوگا)، چالباش (تاسماهی روسی)، اوزون برون (سوروگا)، شیپ، قره برون (تاسماهی ایرانی) و استرلیاد. لذا به پیشنهاد قیمت‌هایی غیرعادی در خصوص خاویار باید شک کنید.
• فرآوری و بسته‌بندی: خاویار اصل تولید شده به‌وسیله مجموعه‌های معتبر را طوری فرآوری، بسته‌بندی و نگهداری می‌کنند که شرایط دمایی‌اش رعایت شود و در بهترین زمان مصرف به دست مشتری نهایی برسد. بنابراین تفاوت خاویار اصل و تقلبی از نظر شرایط بسته‌بندی و نگهداری قابل شناسایی است.
• مواد افزودنی: طعم خاویار در مواردی حاصل بالغ بر 10 سال تلاش برای عمل‌آوری این محصول ارزشمند است. تنها افزودنی خاویار اصل معمولاً کمی نمک در مرحله عمل‌آوری و برای افزایش ماندگاری، تازه ماندن و خوش طعمی آن است؛ در حالی‌که بعضاً انواع چاشنی‌ها را به خاویار تقلبی می‌افزایند.
• طعم: مزه خاویار می‌تواند دارای نت‌های خاص یددار باشد که با رایحه‌های آجیل متعادل شده است. برخی از انواع آن نیز زمینه‌های میوه‌ای یا دریایی دارند یا این‌که مثل بلوگا نت کره‌ای با زمینه فندقی دارند که به شوری می‌زند. اما چنین طعم‌هایی را نمی‌توانید در خاویار تقلبی سراغ بگیرید.

ویژگی‌های خاویار اصل

خریداران از خرید خاویار اصل در پی ویژگی‌های زیر هستند.

• مزه شاهانه ایرانی: طعم خاصی که خاویار اصل به آن شناخته شده است عمدتاً با محصولات شناسنامه‌دار و به‌وسیله عرضه‌کنندگان معتبر فراهم می‌شود. بنابراین، چنانچه بدون کسب اطلاعات کافی درباره طیف طعم‌های ویژه خاویار واقعی برای خرید آن اقدام کنید، ممکن است نتوانید خاویار تقلبی را در بازار تشخیص دهید.
• اعتباری شاهانه: با هر نیتی که قیمت خاویار را بررسی می‌کنید، اصل بودن آن برایتان مهم است. طعم و حتی نوع بسته‌بندی خاویار چه برای پذیرایی در مراسمی مجلل یا کادو دادن، مهم است که اصطلاحاً «فِیک» نباشد. دانه‌های خاویار واقعی خودشان را به رخ می‌کشند و تصویری از اعتبار حرفه‌ای تولیدکنندگانشان هستند.
• خاص‌گزینی: خاویار ایرانی اصل محصولی کمیاب است. سراغ این نوع خاویار را معمولاً باید در رستوران‌ها، هتل‌ها، خطوط هوایی درجه یک و محافل مجلل سراسر جهان بگیرید. بنابراین، با انتخاب و خرید خاویار واقعی به‌نوعی خاص‌گزینی کرده‌اید و خواسته‌اید که متمایز باشید. در نتیجه، چنانچه در اصل یا فرع بودن این محصول دقت کافی نکنید، ممکن است به شکوه و جلوه لاکچری مناسبت مورد نظرتان لطمه بزنید. خاویار تقلبی می‌تواند تأثیر مخرّبی بر وجهه مراسمتان نزد دیگران داشته باشد.
• دلیلی بر ارزشمند بودن: خاویار اصل را انتخاب می‌کنید چون‌که مخاطبانتان را دوست دارید و برایتان مهم هستند. با دانستن همه چیز درباره تفاوت خاویار اصل و تقلبی تمام دیدگاهتان را به‌عنوان میزبان مراسمی لوکس نسبت به مهمانان گرانقدرتان به منصه ظهور می‌گذارید. این روش شاید بهترین نوع نشان دادن مهم بودن دیگران است. در نتیجه، محصول غیراصل ممکن است از شما تصویری غیرواقعی و نه‌چندان دوستانه به دیگران نشان دهد.

نحوه خرید خاویار اصل

خرید خاویار اصل در عصر اطلاعات امروز نباید کار دشواری باشد؛ البته در صورتی‌که اطلاعات محصولات بازار را هوشمندانه تحلیل، ارزیابی و صحت‌سنجی کنید. اگر از کارشناسان خانی خاویار می‌شنوید، توصیه می‌کنیم که برای این منظور نکات زیر را در نظر بگیرید.

• از طریق پلتفرم‌های ارتباطی مختلف عرضه‌کنندگان خاویار اطلاعات لازم را درباره آن‌ها به دست آورید. پیشینه و شاخه فعالیت آن‌ها در زمینه عرضه خاویار واقعی می‌تواند حقایقی را درباره ادعایشان در خصوص ارائه کردن محصول اصل، اثبات کند.
• اطلاعاتتان را درباره انواع خاویار تقلبی و اصل متعلّق به دریای خزر، سیبری، چینی و … کامل کنید. خاویار اصل معمولاً گونه‌های اصیلی را در بر می‌گیرد که از زمان‌های دور تولید می‌شده‌اند. کسب آگاهی بیشتر درباره چند و چون این محصول مسیر انتخابتان را هموارتر می‌کند.
• انواع غیراصل از جمله تخم ماهیان غیرخاویاری را بشناسید تا آن‌ها را به جای خاویار ایرانی نخرید. در شرایط پیچیده بازار نداشتن اطلاعات کافی درباره سایر محصولات و قیمت خاویار، بعضاً باعث ایجاد خطاهایی در زمینه خرید خاویار اصل می‌شود.
• به تخصص و سابقه اعتماد کنید تا تبلیغات. دنیای امروز دنیای مشتری‌مداری است؛ اما متأسفانه برخی عرضه‌کنندگان خاویار، این مفهوم را دستاویزی برای تبلیغات و عرضه محصولات غیراصل قرار داده‌اند. بنابراین، شاید بهتر باشد که از ابتدا به سراغ تولید و عرضه‌کنندگان معتبر در این کار بروید تا مزه شاهانه ایرانی خاویار واقعی را احساس کنید.

قیمت خاویار اصل

در حال حاضر محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای بر صید طبیعی برخی ماهیان خاویاری اعمال شده است. بنابراین، کمیابی عرضه خاویار اصل در بازار مستقیماً بر شرایط قیمتی آن تأثیر می‌گذارد. خاویار اصل را باید حاصل تلاش مجموعه‌های تخصصی پرورش ماهیان خاویاری بدانیم که محصولی باکیفیت را در سایه تخصص و ارزیابی‌های علمی برای خریداران فراهم می‌کنند. در نتیجه تفاوت خاویار اصل و تقلبی از نظر قیمت مربوط به گران‌تر بودن محصولات اصل است.